کد مطلب:1590 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:264
احکام وکالت
1/2264- وكـالـت آن اسـت كـه انـسـان كاری - مانند معامله - كه حق دارد خود انجام بدهد , به دیگری واگذار نماید تا از طرف او انجام دهد , مثلا كسی را وكیل كند كه خانه او را بفروشد یا زنی را برای او عقد نـمـایـد , پس آدم سفیه چون حق ندارد در مال خود تصرف كند , نمی تواند برای فروش آن كسی را وكیل نماید.
2265- در وكـالـت لازم نیست صیغه بخوانند بلكه اگر انسان به دیگری بفهماند كه او را وكیل كرده و او هـم بـفـهـماند قبول نموده , مثلا مال خود را به كسی بدهد كه برای او بفروشد و او مال را بگیرد , وكالت صحیح است .
2266- اگر انسان كسی را كه در شهر دیگر است وكیل نماید و برای او وكالت نامه بفرستد و او قبول كند , اگر چه وكالت نامه بعد از مدتی برسد وكالت صحیح است .
2267- مـوكـل یعنی كسی كه دیگری را وكیل می كند و نیز كسی كه وكیل می شود , باید عاقل باشند و از روی قصد و اختیار اقدام كنند و در موكل بلوغ نیز معتبر است مگر در آنچه از بچه ممیز صحیح است .
2268- كـاری را كه انسان نمی تواند انجام دهد , یا شرعا نباید انجام دهد نمی تواند برای انجام آن از طرف دیگری وكیل شود , مثلا كسی كه در احرام حج است , چون نباید صیغه عقد زناشویی را بخواند , نمی تواند برای خواندن صیغه از طرف دیگری وكیل شود.
2269- اگر انسان كسی را برای انجام تمام كارهای خودش وكیل كند صحیح است , ولی اگر برای یكی از كـارهـای خود وكیل نماید , و آن كار را معین نكند وكالت صحیح نیست , بلی اگر او را برای انجام یكی از چـنـد كار به انتخاب خودش وكیل كند مثلا او را وكیل كند كه خانه اش را بفروشد , و یا اجاره دهد وكالت صحیح است .
2270- اگـر وكیل را عزل كند یعنی از كار بركنار نماید , بعد از آن كه خبر به او رسید نمی تواند آن كار را انجام دهد , ولی اگر پیش از رسیدن خبر آن كار را انجام داده باشد صحیح است .
2271- وكیل می تواند خود را از وكالت بر كنار كند , اگر چه موكل غایب باشد.
2272- وكیل نمی تواند برای انجام كاری كه به او واگذار شده دیگری را وكیل نماید , ولی اگر موكل به او اجـازه داده باشد كه وكیل بگیرد به هر طوری كه به او دستور داده , می تواند رفتار نماید , پس اگر گفته باشد برای من وكیل بگیر , باید از طرف او وكیل بگیرد و نمی تواند كسی را از طرف خودش وكیل كند.
2273- اگـر وكیل با اجازه موكل كسی را از طرف او وكیل كند , نمی تواند آن وكیل را عزل نماید , و اگر وكیل اول بمیرد , یا موكل او را عزل كند وكالت دومی باطل نمی شود.
2274- اگـر وكـیل با اجازه موكل , كسی را از طرف خودش وكیل كند , موكل و وكیل اول می توانند آن وكیل را عزل كنند و اگر وكیل اول بمیرد یا عزل شود , وكالت دومی باطل می شود.
2275- اگر چند نفر را برای انجام كاری وكیل كند و به آنها اجازه دهد هر كدام به تنهایی در آن كار اقدام كـنـد , هـر یـك از آنـان مـی تـواند آن كار را انجام دهد و چنانچه یكی از آنان بمیرد , وكالت دیگران باطل نمی شود , ولی اگر گفته باشد كه با هم انجام دهند , نمی توانند به تنهایی اقدام نمایند.
و در صورتی كه یكی از آنان بمیرد وكالت دیگران باطل می شود.
2276- اگـر وكـیل یا موكل بمیرد , وكالت باطل می شود , و نیز اگر چیزی كه برای تصرف در آن وكیل شده است از بین برود , مثلا گوسفندی كه برای فروش آن وكیل شده بمیرد , وكالت باطل می شود.
و هم چنین اگر یكی از آنها برای همیشه دیوانه یا بیهوش شود وكالت باطل می شود , ولی اگر گاهگاهی دیـوانـه یا بیهوش می شود بطلان وكالت در زمان دیوانگی یا بیهوشی چه رسد به بعد از برطرف شدن آن , مطلقا محل اشكال است .
2277- اگر انسان كسی را برای كاری وكیل كند و چیزی برای او قرار بگذارد , بعد از انجام آن كار , چیزی را كه قرار گذاشته باید به او بدهد.
2278- اگـر وكـیـل در نگهداری مالی كه در اختیار او است كوتاهی نكند و غیر از تصرفی كه به او اجازه داده اند , تصرف دیگری در آن ننماید و اتفاقا آن مال از بین برود , نباید عوض آن را بدهد.
2279- اگـر وكـیـل در نگهداری مالی كه در اختیار او است كوتاهی كند , یا غیر از تصرفی كه به او اجازه داده اند تصرف دیگری در آن بنماید , و آن مال از بین برود , ضامن است .
پس اگر لباسی را كه گفته اند بفروش بپوشد و آن لباس تلف شود , باید عوض آن را بدهد.
2280- اگـر وكـیـل غیر از تصرفی كه به او اجازه داده اند , تصرف دیگری در مال بكند , مثلا لباسی را كه گفته اند بفروش , بپوشد و بعدا تصرفی كه به او اجازه داده اند بنماید , آن تصرف صحیح است .